دسته: علوم انسانی
حجم فایل: 31 کیلوبایت
تعداد صفحه: 34
مقدمه
پوزیتیویسم چیست؟ «پوزیتیویسم به مثابه یك رهیافت علمی در علوم اجتماعی معتقد است كه امور می‌بایستی به مثابه واقعیات محض مطالعه شوند و رابطه بین واقعیات مزبور می‌تواند به وضع قوانین علمی منجر شود.
برای پوزیتیویست‌ها، چنین قوانینی شانی مشحون از حقیقت دارند و واقعیات اجتماعی به همان شیوة واقعیات طبیعی می‌بایستی مورد مطالعه واقع شوند». ]1 [
هر چند ارائه چنین تعریفی از سوی «اسمیت» در كتاب «علم اجتماعی در تردید»، ضامن پرهیز از آشفتگی واژه شناختی در برخورد با نظریه‌ای به گستردگی پوزیتیویسم است؛ اما «پرتاب شدگی» قابل ملاحظ‌ایی كه در اثر مطالعه تعاریفی از این دست به محقق دست می‌دهد، وی را بلافاصله به جستجوی ریشه‌های معرفتی نظریه مزبور سوق می‌دهد تا از احساس غریب «پرتاب شدگی» فاصله بگیرد.
معمولا كشف ریشه‌های معرفتی یك نظریه – نه تنها به هنگام بررسی پوزیتیویسم بلكه به هنگام تلاش برای حصول شناخت نسبت به هر نظریه‌ایی جُستار را در روند سیر تاریخی طی شده از سوی نظریه و فلاسفه و اندیشه پردازان آن حوزه نظری قرار می‌دهد.
در این راستا، برخی اپیكور (270-341 ق. م) فیلسوف شهیر یونانی را نخستین چهره اثبات گرا تلقی می‌كنند. ] 2[
وی در دوران باستان و در عصری كه علم عمدتا معنای knowledge را به ذهن متبادر می‌كرد بر ماهیت تبعی و عرضی امور نظری تاكید كرده و تصریح نمود:
«هدف از آنها باید این باشد كه افزار تحقیق و پژوهش غایت زندگی قرار گیرد. خطا در ادراكات حسی واقع نمی‌شود بلكه غلط و خطا در احكام رخ می دهد. درباره عالم، ما فرضیاتی می‌سازیم، وكیلن باید در ساختن این فرضیات به تجربه حسی متوسل شویم و به وسیله آن فرضهای خود را بیازماییم؛ همین تطبیق دادن فرضیات با تجربه حسی در واقع آزمایش حقیقت است». ] 3[
اما در عصر نوین، سه نسل متفاوت از فلاسفه پوزیتیویست را می‌توان از یكدیگر باز شناخت. هر سه نسل به تبعیت از دوره‌ای كه عموما به عنوان «عصر روشنگری» شناخته می‌شود، مطرح گشتند؛ عصری كه جواز تامل در خصوص زندگی اجتماعی، فراتر از تبیین‌های مذهبی را صادر نمود و انسانها را به مثابه پیشگامان عمده در عرصه توسعه و تزاید دانش به معنای science تعیین كرد.
فهرست مطالب
1) مقدمه 1
2) رویكرد واژه شناختی 3
3) رویكرد تاریخی (ماهیت نظریه) : 4
الف) پوزیتیویسم؛ نسل نخست (لاك، هیوم، كنت) 4
ب) پوزیتیویسم، نسل دوم (حلقه وین) 11
ج) پوزیتویسم: نسل سوم (كارل همپل) 14
4) تاثیر محیط اجتماعی – سیاسی بر شكل گیری نظریه پوزیتیویسم 16
5) اثر بخشی پوزیتیویسم بر مسائل سیاسی و اجتماعی: 19
6) نقد و نتیجه گیری 24
فهرست منابع و یادداشتها 29
مقاله آموزشی آشنایی با شهر سبزوار به همراه متن انگلیسی