چکیده
هویّت چیست؟ اول از همه اینکه هویّت یک فرآیند است نه یک چیز «یافت شدنی». شاید بتوان آن را به رد پایی تشبیه کرد که تمدن در طول حرکتش در تاریخ از خود بجا می گذارد. این رد پا همان فرهنگ، یا هویّتِ آن تمدن است. دوم اینکه هویّت به سبب فرآیند بودنش نمی تواند مصنوع باشد. ما هویّت مان را در مواجهه با آنچه که تصور می کنیم مشکلات واقعی مان است، سر و شکل می دهیم. فی المثل اروپایی ها پیشروان انقلاب صنعتی بودند، بی آنکه دل نگران هویّت خود باشند. این کشورها به سبب کوشش هایشان در این زمینه، ثروت بسیاری اندوختند امّا همچنان فرانسوی، انگلیسی یا آلمانی باقی ماندند. سوم اینکه هویّت امری خود آگاه نیست. مثلاً شاید بتوانیم درباره منطق فرانسوی (فرانسوی بودن) سخن بگوییم امّا مردم فرانسه نمی کوشند این منطق را به دست آورند بلکه صرفاً تلاش می کنند معقول و منطقی باشند. این ما هستیم که می گوییم: «فلان چیز خیلی فرانسوی است». ما با ادراک خود و محیط مان است که هویّت خویش را می یابیم. هر کوششی برای میانبر زدن و کوتاه کردن این فرآیند فهم یا ساختن و جعل هویّت، لاجرم به زیان همه ما خواهد بود. این کار نوعی فریب و تقلب، یا نوعی علامت دادن است. «علامت» آشکارا با «نماد» تفاوت دارد، چرا که تلویحاً متضمن نوعی واکنش از سنخ واکنش پائولوفی است؛ یعنی واکنشی است مجعول. همچنان که شخصی پرچمی را تکان می دهد و دیگران از جا می پرند و ادای احترام می کنند. اگر یک معمار پس از آنکه دور دنیا را گشت ناچار شد به هند بازگردد، و کوشید در آنجا عین همان ساختمان شیشه ای را بسازد که در نیویورک دیده بود، تنها و تنها دست به انتقال علامت ها زده است. امّا از آن طرف، اگر همین فرد اصول معماری را اخذ کند و آن را بر مجموعه کاملاً متفاوتی از مواد، شرایط اقلیمی، آداب و رسوم و سنت ها اعمال کند، ممکن است بنایی معاصر بسازد که سراپا از شیشه نباشد امّا با محل مورد نظر، و در نتیجه به هویّت، بسیار متناسب باشد.
مقاله آموزشی آشنایی با شهر سبزوار به همراه متن انگلیسی